Gmina obejmuje systemem odbioru i zbierania odpadów komunalnych wszystkie zlokalizowane w jej granicach administracyjnych nieruchomości zamieszkałe (budownictwo jednorodzinne oraz wielorodzinne) oraz nieruchomości niezamieszkałe, na których powstają odpady komunalne.
Na terenie gminy obowiązuje selektywna zbiórka odpadów. Odpady komunalne odbierane są w postaci posortowniczej i selektywnej. Mieszkańcy Gminy Leśna w roku 2024 wydzielali ze strumienia odpadów komunalnych następujące rodzaje odpadów: szkło, tworzywa sztuczne, papier i tekturę. Segregowane odpady gromadzone były w pojemnikach grupowanych w tzw. gniazda w zabudowie wielorodzinnej oraz w specjalnych workach określonego koloru w zabudowie jednorodzinnej.
Selektywne zbieranie odpadów komunalnych.
Segregacji podlegały:
1) papier – w workach w kolorze niebieskim;
2) szkło – w workach w kolorze zielonym;
3) tworzywa sztuczne, opakowania wielomateriałowe (kartony po napojach i mleku) oraz metal (razem) – w żółtych workach;
4) odpady ulegające biodegradacji – pojemnik brązowy.
Zbiórka tych surowców odbywała się „u źródła”. Ustalono również następujące rodzaje pojemników przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych: pojemniki na odpady posortownicze i biodegradowalne o pojemności 120/110 l, 240 l, 1100 l oraz dodatkowo 60 l dla nieruchomości niezamieszkałych.
Na terenie Gminy Leśna zezwolenia Burmistrza Leśnej na odbiór odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości posiadają następujące firmy:
- Zakład Gospodarki i Usług Komunalnych Sp. z o. o. ul. Bankowa 8, 59-800 Lubań;
- Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych „Izery” Spółka z o. o. ul. Kargula i Pawlaka 16, 59-862 Lubomierz,
- „EKO-BART” Bartosz Kudera, ul. Sienkiewicza 7, 59-850 Świeradów Zdrój,
- Gminne Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o. o. ul. Kilińskiego 17, 59-920 Bogatynia,
- WC SERWIS Sp. z o. o. Sp. k., ul. Szybowcowa 2, 41-808 Zabrze,
- EKO WORLD Kamil Sobociński, Wieża 64a, 59-620 Gryfów Śląski,
- Recykling Polska – UE Grigore Bełz, ul. Bema 19, 68-100 Żagań.
Według stanu na dzień 31.12. 2024 na podstawie danych pochodzących ze złożonych przez właściciela nieruchomości deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi na których powstają odpady komunalne był realizowany odbiór odpadów komunalnych, dokonywany na podstawie deklaracji o wysokości miesięcznej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi na terenie Gminy Leśna. Nieruchomości niezamieszkałe są zobowiązane do posiadania umowy na odbiór odpadów z prowadzonej działalności. Zgodnie z ustawą właściciel nieruchomości, na której nie zamieszkują mieszkańcy, może w terminie 60 dni od dnia ogłoszenia uchwały, na mocy której postanowiono o odbieraniu odpadów od wszystkich nieruchomości, złożyć burmistrzowi pisemne oświadczenie o wyłączeniu z gminnego systemu. Ponadto właściciel nieruchomości niezamieszkałej, który nie przystąpi go gminnego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi jest zobowiązany dostarczyć niezwłocznie do Urzędu Miejskiego w Leśnej zawartą umowę oraz dowody potwierdzające uiszczania opłat za usługi lub w inny sposób udokumentować wykonanie obowiązku. W 2024 r. wszyscy przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą na terenie naszej gminy przystąpili do gminnego systemu gospodarowania odpadami.
W ramach systemu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie Gminy Leśna oraz ponoszonej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właściciele nieruchomości, na których powstają odpady komunalne korzystali z Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych, który zlokalizowany jest w Leśnej przy ul. Orzeszkowej. Obsługę Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych prowadzi Gmina Leśna.
Do PSZOK mieszkańcy w ramach opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi mogą oddawać m.in. szkło, tworzywa sztuczne, makulaturę, metale, opakowania wielomateriałowe, bioodpady, odpady niebezpieczne, przeterminowane leki i chemikalia, odpady niekwalifikujące się do odpadów medycznych powstałych w gospodarstwie domowym w wyniku przyjmowania produktów leczniczych w formie iniekcji i prowadzenia monitoringu poziomu substancji we krwi, w szczególności igieł i strzykawek, odpady wielkogabarytowe, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, odpady budowlane i rozbiórkowe, zużyte opony, odpady zielone, odpady kuchenne ulegające biodegradacji, baterie i akumulatory, odzież, tekstylia itp.
W gospodarstwach domowych powstają duże ilości zużytych baterii, w których znajdują się metale ciężkie oraz kwasy stanowiące znaczne zagrożenie dla środowiska i zdrowia ludzi. Mając na uwadze powyższe na terenie gminy funkcjonujował system selektywnej zbiórki tego rodzaju odpadów poprzez rozmieszczenie oznakowanych pojemników, do których nieodpłatnie można wrzucać baterie. Wysegregowanie znacznych ilości tego rodzaju odpadów świadczy o rosnącej świadomości ekologicznej mieszkańców gminy w zakresie szkodliwości odpadów niebezpiecznych i ich efektywnej eliminacji ze zmieszanych odpadów komunalnych.
Gmina Leśna stworzyła również możliwość pozbycia się nieodpłatnie zalegających w gospodarstwach domowych przeterminowanych leków w sposób bezpieczny i przyjazny dla środowiska. We wszystkich aptekach na terenie gminy zostały ustawione specjalne, oznakowane i zabezpieczone pojemniki do których można nieodpłatnie wrzucać leki w różnej postaci. Usługa odbioru i transportu odpadów komunalnych z terenu Gminy Leśna do Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych realizowana jest przez podmiot wyłoniony w drodze przeprowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
Odbiorem i zagospodarowaniem odpadów z terenu Gminy w 2024 r. zajmował się Zakład Gospodarki i Usług Komunalnych w Lubaniu, który wygrał przetarg na realizacje tego zadania. Wszystkie odebrane odpady komunalne były transportowane do Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych w Lubaniu, gdzie poddane zostały sortowaniu oraz różnego rodzaju procesom odzysku lub unieszkodliwiania.
Zestawienie masy odebranych i zebranych odpadów komunalnych z terenu Gminy Leśna przez Zakład Gospodarki i Usług Komunalnych w Lubaniu
Źródłem finansowania systemu jest „opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi” wnoszona do gminy przez właścicieli zamieszkałych nieruchomości w zadeklarowanej wysokości, a jej wysokość jest uzależniona od liczby mieszkańców. System musi się bilansować, co oznacza, że całość jego kosztów musi być pokrywana z opłat mieszkańców. Stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz sposób naliczania opłaty nie uległy zmianie. W przypadku nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, dokonuje się wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od liczny osób zamieszkujących dana nieruchomość.
- w mieście Leśna oraz sołectwie Pobiedna w wysokości 31 zł miesięcznie od osoby,
- na terenach wiejskich z wyłączeniem sołectwa Pobiedna w wysokości 29 zł od osoby.
Nie uległy zmianie wysokości ulg tj.: na kompostowanie bioodpadów w przydomowych kompostownikach 2 zł miesięcznie osoby, dla rodzin wielodzietnych 4 zł miesięcznie od osoby wchodzącej w skład rodziny wielodzietnej zamieszkującej na danej nieruchomości.
W przypadku nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne, opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi stanowi iloczyn liczby zadeklarowanych pojemników przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych powstających na danej nieruchomości oraz stawki za zagospodarowanie odpadami komunalnymi.
Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zobowiązuje Gminy do osiągania poziomu przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych w wysokości określonej w procentach za każdy rok. Gmina Leśna wdrożyła i w pełni realizuje obowiązki w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi. Zapewniła odbiór wszystkich odpadów komunalnych z terenu gminy, zarówno niesegregowanych (zmieszanych), odpadów selektywnych, jak i tzw. problemowych, które można oddawać do PSZOK. Wszystkie odpady w formie zmieszanej były poddane mechaniczno – biologicznemu przetworzeniu w Centrum Utylizacji Odpadów Komunalnych Gmin Łużyckich w Lubaniu. Pomimo powyższego w 2024 roku nie osiągnięto jednak wymaganego poziomu recyklingu, tj. poziomu przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych w wysokości co najmniej 45% wagowo.
Gmina w sposób ciągły monitoruje oraz prowadzi działania zmierzające do usuwania odpadów zgromadzonych w miejscach na ten cel nieprzeznaczonych tworzących tzw. „dzikie wysypiska odpadów”. Informacje o porzuconych odpadach zgłaszane są za pomocą ogólnodostępnych środków komunikacji w postaci udostępnionego przez Gminę systemu dyspozytorskiego, za pośrednictwem poczty elektronicznej lub tradycyjnej, zgłoszenia telefonicznego lub osobistego. Dodatkowo zgłoszenia trafiają poprzez ogólnodostępny formularz „zgłoś interwencję” udostępniony przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Wszystkie zgłoszenia są indywidualnie analizowane. W przypadku nieruchomości, której właścicielem bądź użytkownikiem jest Gmina Leśna, odpady są usuwane niezwłocznie przez podmiot odbierający odpady komunalne. W przypadku, gdy miejsce występowania odpadów jest własnością osób fizycznych, prowadzone jest postępowanie mające na celu uprzątnięcie odpadów.
Z pobranych opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi gmina pokrywa koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, które obejmują:
- odbiór, transport, zbieranie, odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych;
- tworzenie i utrzymanie punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych;
- obsługę administracyjną systemu,
- wyposażenie mieszkańców w pojemniki do gromadzenia odpadów, dzierżawę pojemników typu „ludmer”,
- monitoring zrekultywowanego składowiska odpadów w Kościelnikach Górnych.
W ramach uszczelnienia systemu kontynuowane były działania dotyczące przeprowadzenia kontroli jakości segregacji odpadów oraz szczegółowa weryfikacja złożonych deklaracji pod kątem zadeklarowanej ilości osób przy uwzględnieniu ilości osób zameldowanych na danej nieruchomości.
Monitoring nieczynnego składowiska w Kościelnikach Górnych
Monitoring nieczynnych składowisk odpadów reguluje m.in. rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie składowisk odpadów, w którym Minister Środowiska określił szczegółowe wymagania dotyczące lokalizacji, budowy i prowadzenia składowisk odpadów, jakim odpowiadają poszczególne typy składowisk odpadów oraz zakres, czas i częstotliwość oraz sposób i warunki prowadzenia monitoringu składowiska odpadów. Monitoring w 2024 r. realizowała firma wybrana do realizacji zadania, zapewniająca odpowiednie normy w zakresie akredytowanego laboratorium tj.: SGS Polska Sp. z o.o.
Na stronie internetowej Gminy Leśna, w zakładce Gospodarka odpadami zamieszczane są najważniejsze informacje związane z szeroko pojętą ochroną środowiska i gospodarką odpadami. Każdy mieszkaniec znajdzie tam m. in. harmonogram odbioru odpadów, zasady segregacji.
Priorytetowym zadaniem dla Gminy na lata następne jest dalsze uświadamianie mieszkańców gminy w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi w celu ograniczenia ilości wytwarzanych odpadów komunalnych oraz racjonalnego sortowania odpadów komunalnych w celu osiągnięcia określonych przez Unię Europejską poziomów odzysku i recyklingu odpadów. Kontynuacja weryfikacji osób prowadzących działalność gospodarczą oraz rolniczą pod kątem sposobu zagospodarowania odpadów o charakterze innym niż komunalne.
Odpady popowodziowe
W związku z wystąpieniem powodzi na terenie Gminy Leśna w 2024 roku, która dotknęła część miasta Leśna oraz miejscowości położone na obszarach zalewowych, Gmina Leśna zorganizowała pomoc dla poszkodowanych mieszkańców.
W ramach wsparcia gmina zapewniła odbiór odpadów powodziowych, pochodzących z nieruchomości dotkniętych skutkami żywiołu. Odpady były odbierane sukcesywnie, zgodnie ze zgłoszeniami od mieszkańców, a ich transport i utylizacja odbywały się na koszt gminy. W wyniku prowadzonych działań z nieruchomości zebrano łącznie około 42 ton odpadów popowodziowych, które zostały przekazane do unieszkodliwienia lub odzysku w odpowiednich instalacjach.
Działania te miały na celu jak najszybsze przywrócenie porządku i bezpieczeństwa sanitarno-epidemiologicznego na terenach objętych powodzią.
