Sport i kultura od wielu lat odgrywają kluczową rolę w życiu społeczności gminy Leśna, dlatego w 2023 roku podjęto szereg inicjatyw, które miały na celu zaspokojenie różnorodnych potrzeb i aspiracji mieszkańców w tych dziedzinach. Zadania te realizowane były nie tylko przez Ośrodek Kultury i Sportu w Leśnej, ale również przez aktywnie działające organizacje pozarządowe, które znacząco wzbogaciły ofertę z zakresu kultury – tej duchowej i fizycznej.
Dzięki takiemu modelowi – opartemu na komplementarności – udało się zorganizować różnorodne wydarzenia i inicjatywy, które przyciągały zarówno młodszych, jak i starszych mieszkańców. Wspólne działania Gminy, domu kultury i stowarzyszeń stanowiły fundament budowania silnej i zintegrowanej społeczności – szczególnie ważny po kilku latach pandemii spowodowanej przez koronawirusa.
W niniejszym raporcie przedstawimy najważniejsze osiągnięcia oraz wyzwania, z którymi mierzyliśmy się w 2023 roku.
Działalność Ośrodka Kultury i Sportu w Leśnej
W 2023 roku odbyło się kila ważnych przedsięwzięć, których organizatorem lub współorganizatorem był Ośrodek Kultury i Sportu w Leśnej. Harmonogram cyklicznych akademii, festiwalów lub uroczystych obchodów świąt nie różnił się w 2023 roku od tego z lat poprzednich. Dwie największe, sztandarowe imprezy organizowane przez OKiS to bez wątpienia Festiwal Współczesnej Kultury Ludowej Swojskie Granie i Śpiewanie w Smolniku oraz Międzynarodowy Festiwal Teatrów dla Dzieci „Dziecinada” – „Dziecinada” w trasie.
Najbardziej wyczekiwanym wydarzeniem był Dzień Dziecka połączony z oficjalnym otwarciem skate parku. O tej inwestycji mieszkańcy marzyli od wielu lat. W 2023 roku udało się te marzenia zrealizować. Skate park powstał przy kompleksie boisk – orlików w Leśnej, przy ul. Osiedle i idealnie uzupełnił istniejącą infrastrukturę sportową. Jego budowa została sfinansowana w 100% ze środków Gminy Leśna i wyniosła 987.062,92 zł. Nowy obiekt od pierwszych dni cieszył się popularnością i był codziennie odwiedzany przez znaczną liczbę użytkowników – głównie dzieci i młodzież. Otwarcie skate parku odbyło się 1 czerwca 2023 roku, przy udziale władz lokalnych oraz uczniów z gminnych szkół podstawowych. Całość uświetniła parada rolek, deskorolek i hulajnóg w wykonaniu naszych najmłodszych mieszkańców. Relacja z wydarzenia dostępna jest na Facebook Gmina Leśna.
Kolejną oryginalną imprezą – tym razem o charakterze kulturalnym – był koncert kwartetu waltornistów Hornet Quartet w składzie: Gabriel Czopka, Michał Szczerba, Łukasz Łacny i Piotr Kowalski, którzy w ramach cyklu „Z klasyką przez Polskę”, gościli na deskach domu kultury w Leśnej. Dzięki realizacji działań w ramach Polskiego Impresariatu Muzycznego dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz współfinansowania z budżetu Samorządu Województwa Dolnośląskiego, udział w wydarzeniu był bezpłatny. Fotografie z wydarzenia dostępne są na stronie OKiS.
Po wielu latach pandemii udało się także przywrócić tradycyjny Jarmark Bożonarodzeniowy w Leśnej. Wydarzeniu towarzyszyła nie tylko wystawa rękodzieła od lokalnych twórców, ale także degustacja świątecznych potraw i wspólne kolędowanie. Jarmark zakończył tygodniową aktywność pn. „Gmina Leśna – miasteczko Świętego Mikołaja”, w ramach której w kilku miejscowościach naszej gminy odbyły się bezpłatne warsztaty dla dzieci i spotkanie mikołajkowe. Fotografie z Jarmarku dostępne są na stronie OKiS.
Na szczególną uwagę zasługuje także zorganizowana przez Bibliotekę Publiczną w Leśnej Noc Bibliotek – edycja 2023, pod hasłem „Absurd nie czytać”. Motywem przewodnim był świat Harry’ego Pottera. Wydarzenie spotkało się z ogromnym zainteresowaniem i zaskoczyło rekordową frekwencją – 40 uczestników. Warto podkreślić, że w 2023 roku Biblioteka przeniosła się do domu kultury, dzięki czemu otworzyły się możliwości wykorzystania jego zasobów do organizacji tego typu przedsięwzięć na większą niż dotychczas skalę.
Rok 2023 sprzyjał także kreatywności w Klubie Seniora, działającym od 17 lat przy Ośrodku Kultury i Sportu w Leśnej. W ramach oddolnej inicjatywy powstał Zielony Zakątek Seniora w Parku Wollerów w Smolniku. Seniorzy nasadzili tam rośliny, a także zbudowali karmnik – Ptasią Stołówkę. Pomysł ten został doceniony i nagrodzony II miejscem w gminnym plebiscycie na „Najlepsze Społeczne Przedsięwzięcie 2023 roku”.
Więcej informacji dotyczących m.in. infrastruktury, zasobów oraz organizowanych wydarzeń można znaleźć w Sprawozdaniu z działalności Ośrodka Kultury i Sportu w Leśnej w 2023 roku.
Ostatni kwartał 2023 roku przyniósł bardzo dobre wiadomości: Gmina Leśna otrzymała promesę w ramach Rządowego Funduszu Polski Ład: Programu Inwestycji Strategicznych w wysokości 4.500.000,00 zł na realizację projektu pn. Przebudowa Budynku Ośrodka Kultury i Sportu w Leśnej. Dzięki tej inwestycji po 47-latach dom kultury ma szansę zyskać nowoczesne, funkcjonalne wnętrza oraz salę widowiskową na miarę czasów współczesnych i stać się miejscem dostępnym dla osób z niepełnosprawnościami. Przed Gminą Leśna i domem kultury stoi w 2024 roku ogromne wyzwanie – przeprowadzka, znalezienie wykonawcy i rozpoczęcie remontu obiektu.
Działalność organizacji pozarządowych oraz klubów sportowych w obszarze kultury i kultury fizycznej
Organizacje pozarządowe odegrały istotną rolę w rozwoju kulturalnym i sportowym Gminy Leśna. Współpracując z Ośrodkiem Kultury i Sportu – lub samodzielnie – organizowały liczne wydarzenia, festiwale, warsztaty i zajęcia sportowe, które cieszyły się dużym zainteresowaniem mieszkańców. Dzięki zaangażowaniu tych organizacji, oferta kulturalna i sportowa gminy stała się jeszcze bardziej różnorodna i dostępna dla szerokiego grona odbiorców.
Wybraliśmy kilka unikatowych inicjatyw, które w 2023 roku organizowane były w naszej gminie po raz pierwszy lub spotkały się z uznaniem mieszkańców.
To zestawienie należy zacząć od zarejestrowania nowego klubu sportowego – KS Szyszkowa. Podstawowym profilem jego działalności jest upowszechnianie kultury fizycznej poprzez popularyzację sportu jakim jest piłka nożna. Klub pomimo młodego stażu posiada własną płytę boiska do gry, wraz z szatniami kontenerowymi. Członkowie KS Szyszkowa angażują się także we współorganizację wydarzeń o charakterze kulturalnym – można ich spotkać w Szyszkowej na piknikach i festynach integracyjnych, gdzie udzielają się społecznie.
Fot.: KS Szyszkowa
Miejsko-Gminny Klub Sportowy Włókniarz Leśna w 2023 roku współorganizował pierwszą edycję Mozaikowego Festiwalu Gier Piłkarskich w Leśnej. W turnieju wzięły udział 32 drużyny z 11 klubów. W jego trakcie rozegrano 128 potkań, podczas których zdobyto około 1000 bramek. Wszystko odbywało się w innowacyjnej formule, na 4 różnych boiskach: funino, bandy, beach soccer, classic game. Relacja z wydarzenia dostępna jest na kanale YouTube Dolnośląskiego Związku Piłki Nożnej:
LUKS Kwisa Leśna w 2023 roku zorganizował trzy nietuzinkowe wydarzenia. Pierwszym z nich były pierwsze Otwarte Zawody w Przeciąganiu Smoczych Łodzi – dyscypliny w naszym kraju wciąż niszowej, za to znanej na całym świecie. Za powyższe klub otrzymał III miejsce w plebiscycie na „Najlepsze Społeczne Przedsięwzięcie 2023 roku” oraz Nagrodę Specjalną Rady Miejskiej w Leśnej. Ta wyjątkowa inicjatywa przyciągnęła zawodników z Europy. Reportaż dostępny jest na kanale YouTube TV Zachodnia. Impreza spotkała się z dużym zainteresowaniem, dlatego jesienią zorganizowano dodatkowo Wyścigi Smoczych Łodzi na Jeziorze Leśniańskim.
LUKS Kwisa Leśna w sezonie 2023 realizował projekt pn. „Aktywna Rzeka Kwisa – promocja turystyki w Leśnej”, który został dofinansowany ze środków Budżetu Samorządu Województwa Dolnośląskiego. W ramach działań mieszkańcy gminy mogli wziąć udział w szeregu wydarzeń o charakterze kulturalno-sportowym, tj. rodzinne pikniki kajakarskie, morsowanie. Podczas pikników uczestnicy oglądali pokazy: grup tanecznych Pani Moniki Borkowskiej trenujących w OKiS w Leśnej; sekcji karate OYAMA z Leśnej pod czujnym okiem senseja Macieja Gizińskiego; boksu z lubańskiej sekcji Bojan Boks; piłkarski z Football Academy, a także mogli spróbować swoich sił w tych dyscyplinach. Całość uświetniły występy lokalnych artystów – zespołu Jasny Gwint.
Fot.: LUKS Kwisa Leśna
Stowarzyszenie Be Active Leśna już nie raz udowodniło, że nie samym sportem się zajmuje. W 2023 roku wspólnie z Klubem Seniora i Ośrodkiem Kultury i Sportu w Leśnej zorganizowało Halloween Party. Dom kultury zamienił się w escape room pn. „Gdzie te skarby?”, pełen zagadek opartych na książce Janusza Skowrońskiego pt. „Tajemnice Zamku Czocha. Skarby III Rzeszy”.
Fot.: Be Active Leśna
Lato w Smolniku mogliśmy spędzić dzięki Stowarzyszeniu Rozwoju Wsi Smolnik. Wydarzenie jest cykliczną imprezą kulturalno-rozrywkowo-sportową, która przyciąga swoim bogatym programem wielu mieszkańców naszej gminy. Stowarzyszenie organizuje także sąsiedzkie wyprzedaże garażowe, które nie tylko uczą mieszkańców drobnej przedsiębiorczości oraz ekologii (nadawania drugiego życia rzeczom), ale mają przede wszystkim wymiar integracyjny.
Fot. Stowarzyszenie Smolnik
Dotacje z budżetu Gminy Leśna udzielone na działalność kulturalną i sportową
Wiele realizowanych przez organizacje pozarządowe i kluby sportowe inicjatyw było dofinansowanych z budżetu Gminy Leśna w ramach konkursów na realizację zadań publicznych, trybu pozakonkursowego (art. 19a) lub dotacji celowych.
W 2023 roku wpłynęło 14 ofert realizację zadań publicznych z dwóch obszarów – związanych z kulturą i sztuką bądź kulturą fizyczną, na które przeznaczono łącznie 189.331,00 zł. Ich szczegółowe zestawienie znajduje się w tabeli nr 1.
Tabela 1 – dotacje przyznane w ramach konkursu ofert na realizację zadań publicznych w 2023 roku; obszar: sport i kultura
| Nazwa podmiotu | Nazwa zadania | Obszar wsparcia | Kwota dotacji |
| Stowarzyszenie „Przedszkole Marzeń” | Z Kubusiem Puchatkiem w krainie wielkiej sztuki | Kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i dziedzictwa narodowego | 8.000,00 |
| Stowarzyszenie „Przedszkole Marzeń” | 2023 – bezpiecznie, zdrowo i wesoło! | Wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej | 4.300,00 |
| Stowarzyszenie „Niezależnych Inicjatorów Wsi Aktywnej – NIWA” | Warsztaty ceramiczne w Stankowicach | Kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i dziedzictwa narodowego | 7.500,00 |
| Miejsko-Gminny Klub Sportowy „Włókniarz” Leśna | Popularyzacja sportu w środowisku lokalnym w dyscyplinie piłka nożna | Wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej | 29.650,00 |
| Miejsko-Gminny Klub Sportowy „Włókniarz” Leśna | Propagowanie zadań w zakresie piłki nożnej dla dzieci i młodzieży z terenu Gminy Leśna poprzez długoterminowe szkolenie i udział w rozgrywkach | Wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej | 11.950,00 |
| Miejsko-Gminny Klub Sportowy „Włókniarz” Leśna | Długoterminowe szkolenie dzieci i młodzieży z terenu miasta i gminy leśna z zakresu piłki nożnej oraz udział w rozgrywkach ligowych | Wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej | 11.000,00 |
| Miejsko-Gminny Klub Sportowy „Włókniarz” Leśna | Szkolenie mieszkańców z terenu miasta i gminy Leśna z zakresu piłki nożnej oraz udział w rozgrywkach ligowych | Wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej | 10.000,00 |
| Stowarzyszenie Kultury Fizycznej „Granica” Miłoszów | Popularyzacja piłki nożnej wśród lokalnej społeczności we wsi Miłoszów i miasta Leśna | Wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej | 16.696,00 |
| Stowarzyszenie Kultury Fizycznej „Granica” Miłoszów | Rozwój i doskonalenie sprawności fizycznej młodzieży i dorosłych mieszkańców wsi Miłoszów oraz gminy Leśna w dyscyplinie piłka nożna | Wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej | 7.000,00 |
| Ludowo-Uczniowski Klub Sportowy „KWISA” | Popularyzacja kultury fizycznej wśród mieszkańców Gminy Leśna poprzez organizację zajęć sportowych oraz zawodów sportowych w dyscyplinie kajak polo i kajakarstwie górskim | Wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej | 43.075,00 |
| Ludowo-Uczniowski Klub Sportowy „KWISA” | Upowszechnianie kultury fizycznej wśród dorosłych mieszkańców Gminy Leśna poprzez organizację zajęć sportowych z kajakarstwa | Wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej | 10.000,00 |
| Ludowy Zespół Sportowy „Fatma” Pobiedna | Promowanie kultury fizycznej i sportu jako zdrowego stylu życia wśród mieszkańców Pobiednej w dyscyplinie piłka nożna | Wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej | 18.160,00 |
| Ludowy Zespół Sportowy „Fatma” Pobiedna | Założenie i udział w rozgrywkach drużyny juniorów młodszych w dyscyplinie piłka nożna w Pobiednej | Wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej | 7.000,00 |
| Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Smolnik | Ruszamy w sportową wakacyjną przygodę – aktywny start | Wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej | 5.000,00 |
| 189.331,00 |
Najwięcej ofert – aż 12 – wpłynęło na zadania z obszaru wspierania i upowszechniania kultury fizycznej, na które przeznaczono 173.831,00 zł.
Prawie 2/3 środków z tej puli otrzymały dwa kluby: MGKS Włókniarz Leśna (62.600,00 zł, tj. 36,01%) oraz LUKS Kwisa Leśna (53,075,00 zł, tj.30,53%). Podział procentowy środków na poszczególne organizacje przedstawia diagram nr 1.
Diagram 1
Do Gminy Leśna wpłynęły 2 oferty na zadania związane z kulturą, sztuką, ochroną dóbr kultury i dziedzictwa narodowego, na które przyznano łącznie 15.500,00 zł dofinansowania. Kwota ta stanowiła 8,19% wszystkich środków dedykowanych tym dwóm omawianym obszarom trybu konkursowego. Na diagramie nr 2 przedstawiono procentowy podział dotacji na poszczególne organizacje.
Diagram 2
Natomiast na realizację zadań w trybie pozakonkursowym (art. 19a ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie) wpłynęły 3 oferty z obszaru wsparcia kultury lub kultury fizycznej. Szczegółowe zestawienie znajduje się w tabeli nr 2.
Tabela 2 – dotacje przyznane w trybie pozakonkursowym w 2023 roku; obszar: sport i kultura
| Nazwa podmiotu | Nazwa zadania | Obszar wsparcia | Kwota dotacji |
| Fundacja na Rzecz Wspierania Kultur Alternatywnych i Ekologicznych w Pobiednej | Międzynarodowy Festiwal „30 lat Stacji Wolimierz” | Kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i dziedzictwa narodowego | 6.000,00 |
| Kapela „Bruśnik” ze Świecia | Biesiada Świeciańska | Kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i dziedzictwa narodowego | 2.000,00 |
| Stowarzyszenie Klub Sportowy Szyszkowa | Stworzenie klubu piłkarskiego – Drużyna Seniorów w miejscowości Szyszkowa | Wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej | 4.000,00 |
| 12.000,00 |
W 2023 roku przyznano też 1 dotację celową, która szczegółowo opisana została w tabeli nr 3.
Tabela 3 – dotacje celowe w 2023 roku
| Nazwa podmiotu | Nazwa zadania | Kwota dotacji |
| Stowarzyszenie Kultury Fizycznej LKS „Granica Miłoszów” | Wsparcie działalności statutowej klubu – wsparcie finansowe zakupu traktorka wraz z osprzętem do koszenia murawy | 10.000,00 |
| 10.000,00 |
Dodatkowym źródłem finansowania zadań, pomysłów i aktywności – również z zakresu kultury i kultury fizycznej – okazał się być uruchomiony w 2023 roku Budżet Obywatelski. Dzięki niemu dwie organizacje sportowe w roku 2024 doposażą się w nowy sprzęt bądź poprawią swoją infrastrukturę. Informacja o nazwach projektów, wraz z wysokością przyznanej dotacji, znajduje się w tabeli nr 4.
Tabela 4 – Budżet Obywatelski – projekty zgłoszone w 2023 roku, dotyczące obszaru kultury fizycznej
| Nazwa podmiotu | Nazwa projektu | Kwota dotacji |
| Ludowy Zespół Sportowy „FATMA” w Pobiednej | Zakup kosiarki – traktorka wraz z osprzętem do koszenia murawy | 20.000,00 |
| Miejsko-Gminny Klub Sportowy „Włókniarz” | Postawienie oraz montaż energooszczędnego oświetlenia boiska z bandami – Stadion Miejski w Leśnej | 20.800,00 |
| 40.800,00 |
Ośrodek Kultury i Sportu w Leśnej każdego roku otrzymuje dotację podmiotową na swoją działalność. Do jego podstawowych zadań należy zaspokajanie potrzeb i aspiracji kulturalnych, sportowych i rekreacyjnych społeczeństwa poprzez tworzenie i upowszechnianie różnych dziedzin kultury, sportu oraz sztuki profesjonalnej i amatorskiej, jak również zaspokajanie potrzeb czytelniczych.
W 2023 roku wydatki na organizację wydarzeń kulturalnych (m.in. koncertów, pikników, imprez okolicznościowych, jarmarków, zajęć i warsztatów) wyniosły 73.888,44 zł.
Ponadto Ośrodek Kultury i Sportu zarządzał 33 obiektami – głównie placami zabaw, siłowniami zewnętrznymi, scenami plenerowymi, boiskami, orlikami. W 2023 roku około 20% kwoty dotacji stanowiły wydatki związane z utrzymaniem siedziby Ośrodka Kultury i Sportu w Leśnej (budynku domu kultury).
Natomiast na utrzymanie obiektów sportowych (takich jak np. przeglądy, naprawy, energia elektryczna, usługi komunalne) przeznaczono 15% środków z dotacji. Wydatki na obiekty sportowe w 2023 roku wyniosły łącznie 152.955,65 zł. Ich podział przedstawiono na wykresie nr 1.
Wykres nr 1 – wydatki z dotacji OKiS na utrzymanie obiektów sportowych w 2023 roku
Największe wydatki wygenerowały: ogólnodostępny „Zielony orlik” w Leśnej (43.594,05 zł), pawilon sportowy Włókniarz w Leśnej (32.248,98 zł) i „Biały orlik” w Leśnej (27.815,51 zł).
Najmniejsze wydatki były związane z utrzymaniem boiska typu orlik w Pobiednej (2.366,00 zł) oraz basenu miejskiego „kajak polo” w Leśnej (1.473,14 zł).
Rok 2023 był rokiem intensywnej działalności kulturalnej i sportowej w naszej gminie. Zarówno Ośrodek Kultury i Sportu, jak i organizacje pozarządowe, poprzez swoje wszechstronne działania, przyczyniły się do rozwoju i integracji społeczności lokalnej, podnosząc jakość życia mieszkańców i tworząc przestrzeń do aktywnego i twórczego spędzania wolnego czasu.
