Gmina Leśna jest właścicielem sieci dróg o łącznej długości ok 461 km, z czego ok. 62 km stanowią drogi gminne – publiczne. Pozostałe odcinki to drogi wewnętrzne, będące własnością gminy.
Drogi gminne/publiczne poddane są wypełnianiem szeregu obowiązków wskazanych w treści ustawy o drogach publicznych, np. obowiązkiem zarządcy jest przeprowadzanie ich przeglądów (rocznych i pięcioletnich) oraz opracowania w jej obrębie organizacji ruchu. Pozostałe działania są tożsame z tymi prowadzonymi dla dróg wewnętrznych.
W związku z faktem, iż na naszym terenie przebiega czynna linia kolejowa, na zarządcy dróg – tj. Gminie Leśna, spoczywa obowiązek corocznego wykonywania pomiarów widoczności na 10 przejazdach kolejowo-drogowych w m. Leśna, Kościelniki Górne oraz Kościelniki Średnie. W analizowanym roku wydatek związany z powyższymi zadaniami wyniósł 2 890,50 zł.
Łącznie na terenie gminy znajduje się 68 odcinków dróg publicznych. Przeglądu dróg gminnych dokonano dla wszystkich odcinków i określono ogólną ocenę stanu technicznego drogi, wnioski oraz zalecenia. Wskazano na braki w oznakowaniu pionowym (ewentualne uszkodzenia), które są uzupełniane na bieżąco w ramach posiadanych przez gminę środków na bieżące utrzymanie dróg. Przegląd dróg gminnych w 2023 roku to koszt 7 995,00 zł.
Spośród 68 przebadanych odcinków dróg gminnych większość z nich utrzymane są w stanie dobrym. Cześć z nich wymagała prac naprawczych, głównie warstwy ścieralnej nawierzchni.
Do częściowej modernizacji zaliczono odcinek drogi o nr ewidencyjnym 109914D ul. Hetmańska w Pobiednej, drogi 109929D w Kościelnikach Średnich Aleja Lipowa”, drogi 109919D w Wolimierzu.
Naprawie poddane zostały również fragmenty drogi w Leśnej:
- ul. E.Orzeszkowej;
- ul. S. Żeromskiego;
- ul. Reja (droga do fabryki „Baworowo”);
- ul. Polna;
- ul. Osiedle;
- ul. Izerska.
Realizacja zaleceń związanych z naprawą nawierzchni mineralno-bitumicznej następuje corocznie w okresie wiosennym w ramach tzw. remontów cząstkowych. W 2023 koszt remontów cząstkowych wyniósł ponad 20 000,00 zł.
- Stan techniczny obiektów mostowych usytuowanych w ciągu drogi publicznej oraz wewnętrznej
Okresowej kontroli inżynieryjno-mostowych zostało poddane 87 obiektów inżynieryjno-mostowych. Wśród obiektów inżynieryjno-mostowych na terenie Gminy Leśna znajdują się mosty, kładki dla pieszych oraz przepusty. W ramach przeglądu zostały one poddane dwóm średnim ocenom, ocena samego obiektu oraz całości. W roku 2023 żaden z obiektów mostowych nie został wyłączony z użytku. Stan większości obiektów jest dobry. Koszt przeglądu obiektów mostowych w 2023 r. wyniósł 14 585,34.
- Bieżące utrzymanie gminnych dróg i chodników zorganizowane jest w sposób następujący:
W okresie letnim (od 1 kwietnia do 31 października) pracownicy fizyczni Gminy wykonują prace w zakresie utrzymania czystości dróg, chodników i placów (m.in. mechaniczne lub ręczne sprzątanie (zamiatanie) nawierzchni ulic, chodników i placów gminnych, opróżniania koszy ulicznych oraz wykaszania terenów zielonych.
Prace dotyczące utrzymania czystości przy drogach gminnych na terenie Gminy Leśna wykonywane są interwencyjnie (w zależności od zgłaszanych bądź zauważanych potrzeb) przy pomocy osób zatrudnionych do prac publicznych lub osób kierowanych przez sąd do odrabiania zasądzonych kar w postaci prac społecznych.
W 2023 r. roku pracownicy Urzędu Miejskiego w Leśnej przeprowadzili karczowanie znacznej części poboczy dróg gminnych. Dodatkowo zlecono wykonanie 3-krotnego wykaszania poboczy dróg gminnych oraz innych terenów gminnych, z których korzystają nasi mieszkańcy. Koszt wykonania usługi wyniósł ponad 9 000,00 zł. Należy mieć na uwadze, że do 2022 roku zlecane wykaszanie obejmowało wyłącznie pobocza dróg o nawierzchni asfaltowej. W 2023 roku zwiększono zakres ww. prac o drogi szutrowe, które były wykaszane w miarę potrzeb i możliwości finansowych gminy.
- Zimowe utrzymanie dróg gminnych
W 2023 roku zimowym utrzymaniem dróg objęte były drogi o niżej wskazanych długościach:
- Stankowice – 9,44 km
- Złotniki Lubańskie – 3,37 km
- Złoty Potok – 1,90 km
- Bartoszówka – 2,17 km
- Zacisze – 3,78 km
- Grabiszyce Dolne – 4,96 km
- Grabiszyce Średnie – 9,97 km
- Grabiszyce Górne – 5,49 km
- Kościelniki Górne
- + Janówka – 3,85 km
- Kościelniki Średnie – 1,95 km
- Szyszkowa – 3,54 km
- Miłoszów – 7,31 km
- Pobiedna – 8,01 km
- Smolnik – 8,06 km
- Świecie – 10,34 km
- Wolimierz – 11,84 km
Firmy świadczące usługę zimowego utrzymania dróg gminnych wyłaniani zostali w postępowaniu przetargowym.
Do obowiązków wykonawcy należy:
- odśnieżanie dróg ze śniegu,
- zwalczanie i zapobieganie gołoledzi, oblodzeniom, zlodowaceniom, śliskości pośniegowej,
- utrzymanie w pełnej gotowości taboru specjalnego do zimowego oczyszczania i utrzymania dróg,
- zabezpieczenie środków i materiałów do posypywania dróg (piasek, szlaka),
- oczyszczanie dróg z piasku po zakończonej akcji zimowej (dot. dróg o nawierzchni bitumicznej) w terminie do 15 kwietnia każdego roku wykonywania usługi;
Wydatki na zimowe utrzymanie dróg gminnych w 2023 r wyniosły (kwoty w złotych):
| Nazwa miejscowości | I | II | III | XI | XII | Razem |
| Stankowice Złotniki Lubańskie | 17 694,24 | 3 564,24 | 7 615,12 | 8 296,8 | 16 414,56 | 53 584,96 |
| Złoty Potok Bartoszówka Zacisze | 8 055,03 | 4 220,91 | 5 022,74 | 4 634,95 | 8 119,83 | 30 053,46 |
| Grabiszyce | 11 519,71 | 2 592,00 | 4 653,50 | 6 823,01 | 12 102,26 | 37 690,48 |
| Kościelniki Janówka Szyszkowa | 7 734,48 | 2 161,44 | 3 019,12 | 3 893,70 | 7 734,48 | 24 543,22 |
| Miłoszów | 7 196,64 | 2 230,32 | 2 678,08 | 5 343,36 | 7 102,32 | 24 550,72 |
| Pobiedna | 13 636,51 | 9 081,72 | 9 276,12 | 7 757,86 | 6 369,19 | 46 121,40 |
| Smolnik Leśna | 16 277,28 | 4 823,71 | 5 350,96 | 13 113,60 | 17 061,84 | 56 626,39 |
| Świecie | 9 674,64 | 6 413,90 | 6 608,30 | 7 169,47 | 6 608,30 | 36 474,61 |
| Wolimierz | 12 732,94 | 7 144,70 | 7 338,47 | 8 143,03 | 7 338,47 | 42 697,61 |
| Razem | 104 521,47 | 42 232,94 | 51 562,41 | 65 175,78 | 88 878,25 | 352 342,85 |
- Utrzymanie chodników.
Jeżeli chodzi o utrzymanie chodników to właściciele nieruchomości (zgodnie z brzmieniem art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach) są zobowiązani do utrzymania czystości i porządku przez uprzątnięcie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż ich nieruchomości, przy czym za taki chodnik uznaje się wydzieloną część drogi publicznej służącą dla ruchu pieszego położoną bezpośrednio przy granicy nieruchomości; właściciel nieruchomości nie jest obowiązany do uprzątnięcia chodnika, na którym jest dopuszczony płatny postój lub parkowanie pojazdów samochodowych.
Na terenie Gminy Leśna ilość chodników jest znikoma. Wyjątkiem jest miasto Leśna, Miłoszów, Smolnik (w okolicach szkoły podstawowej), Pobiedna (okolice ul. Rynek, Pl. Wolności, ul. Strzelecka) oraz szczątkowe odcinki w Kościelnikach Średnich oraz Górnych.
- Bieżące utrzymanie w należytym stanie technicznym dróg gminnych
Bieżące prace na drogach gminnych to przede wszystkim naprawa nawierzchni dróg gruntowych, remonty cząstkowe nawierzchni mineralno-bitumicznych, uzupełnianie oznakowania drogowego, udrażnianie rowów i przepustów, odkrzaczanie i wykaszanie poboczy. Realizowane były one różnymi sposobami w zależności od stopnia ich skomplikowania oraz posiadanego w danym momencie przez Gminę potencjału pracowniczego i finansowego.
W przypadku zaistnienia możliwości zrealizowania prac sposobem gospodarczym (we własnym zakresie przez Gminę) grupa osób kierowana jest do wykonania tego rodzaju zadań. Są to m.in.: montaż oznakowania pionowego, udrażnianie rowów i przepustów, wykonywanie odwodnień liniowych dróg, odkrzaczanie i wykaszanie rowów przydrożnych i poboczy dróg gminnych.
Prace, które wymagały użycia specjalistycznego sprzętu (np. pojazdów ciężarowych, koparek, zagęszczarek) były zlecane firmom zewnętrznym. Do tego rodzaju prac należą m.in.: remont nawierzchni szutrowych dróg, remont cząstkowy nawierzchni asfaltowych, wymiana przepustów drogowych, studzienek deszczowych lub innych elementów kanalizacji deszczowej, czy udrażnianie rowów przydrożnych.
Stan techniczny dróg gminnych oceniamy jako dobry. W każdym roku budżetowym przeznaczane są środki finansowe na utrzymanie dróg w stanie pozwalającym na swobodne poruszanie się nimi zarówno pojazdami jak i pieszo. Kładziemy nacisk na bardzo fachową jakość wykonywanych remontów tak aby efekt końcowy był jak najtrwalszy. Kilka dróg na terenie gminy położonych na bardzo dużych spadkach np. w Grabiszycach po ulewnych deszczach jest każdorazowo uszkadzana i w ciągu roku są one naprawiane nawet kilkakrotnie.
Z uwagi na położenie gminy i bardzo dużą sieć dróg, potrzeby środków finansowych na poprawę dojazdów do posesji są nadal duże. Zauważamy też zwiększony poziom oczekiwań naszych mieszkańców co do zakresu remontów. Bardzo często spotykamy się z niezadowoleniem z wykonania remontu drogi bez ułożenia nawierzchni asfaltowej, zdarzają się też sytuacje, że mieszkańcy chcą czekać na asfalt i wyrażają swoje niezadowolenie co do realizowania zakresu remontowego jedynie materiałem bazaltowym.
W 2023 roku wykonano remonty (poprzez nawiezienie materiału bazaltowego oraz jego mechaniczne zagęszczenie) dróg publicznych i wewnętrznych między innymi:
- drogi gminnej nr 59 (obręb Wolimierz) stanowiącej dojazd do posesji nr 210D;
- drogi gminnej nr 236 (obręb Świecie) stanowiącej dojazd do posesji nr 47. Zakres prac obejmował między innymi zakup i montaż 3 wodospóstów winylowych;
- drogi gminnej nr 231 (Grabiszyce Dolne) stanowiącej dojazd do posesji nr 26. Zakres prac obejmował wykonanie rowu odwadniającego oraz przeprofilowanie drogi;
- drogi gminnej nr 182 i 183/3 stanowiącej dojazd do posesji nr 78 w Grabiszycach Średnich – wyprofilowanie nawierzchni drogi szutrowej z wykorzystaniem materiału bazaltowego;
- drogi gminnej nr 200 stanowiącej dojazd do posesji nr 75 w Grabiszychach Średnich z wykorzystaniem materiału bazaltowego.
Zlecono również:
- wykonanie wiaty przystankowej wraz z podbudową z kostki betonowej w Złotnikach Lubańskich (dz. nr 216);
- wykonanie progu zwalniającego U-16B w pasie drogi gminnej nr 109895D ul. Kochanowskiego w Leśnej wraz z podwyższonym przejściem dla pieszych P-25;.
- wykonanie utwardzenia poboczy dróg gminnych nr 109919D oraz 109920D w Wolimierzu.
Dodatkowo zlecono szereg innych robót związanych z naprawą elementów infrastruktury drogowej, tj. naprawę studzienek deszczowych, czyszczenie lub wymianę przepustów drogowych, udrożnienie rowów przydrożnych, czy wyrównanie nawierzchni dróg szutrowych lub uzupełnienie ubytków materiałem bazaltowym, między innymi:
- remont przepustu drogowego w ciągu drogi gminnej nr 109939D w Złotym Potoku;
- odtworzenie rowu przydrożnego drogi gminnej nr 109939D w Złotym Potoku (dz. nr 111) wraz z zarurowaniem części rowu;
- utwardzenie drogi gminnej nr 221 w Grabiszych Średnich stanowiącej dojazd do posesji nr 15 i 15 B w Grabiszycach Średnich na długości około 120 m z wykorzystaniem materiału bazaltowego;
- wymianę przepustu drogowego w ciągu drogi gminnej nr 497 w Grabiszycach Górnych, stanowiącej dojazd do posesji nr 76,79,80;
- wymianę przepustu drogowego w ciągu drogi gminnej nr 279 (obręb Świecie) stanowiącej dojazd do posesji nr 254;
- wyrównanie nawierzchni drogi gminnej nr 7 (obręb Wolimierz) stanowiącej dojazd do posesji nr 190 i 191;
- wyrównanie nawierzchni drogi gminnej nr 64 (obręb Kościelniki Średnie) na długości około 380 m, stanowiącej dojazd do posesji nr 36,37,38,39;
- wyrównanie drogi gminnej nr 92/3 (obręb Zacisze) stanowiącej dojazd do posesji nr 39,40,42
- wykonanie przekopu drogi gruntowej nr 686/4 (obręb Wolimierz) w celu odprowadzenie wody opadowej i przeciwdziałania podmywania nawierzchni asfaltowej o nr ew. 688/2 w Wolimierzu;
- przebudowę uszkodzonych schodów prowadzących na teren cmentarza komunalnego w Leśnej;
- usunięcie zapadliska wraz z naprawą uszkodzonej studzienki deszczowej ul. Sienkiewicza w Leśnej;
- usunięcie dwóch zapadlisk wraz z naprawą uszkodzonych studzienek deszczowych ul. Sudecka w Leśnej;
Dodatkowo w 2023 roku zakupiono ponad 1050 ton materiału bazaltowego. Koszt materiału bazaltowego wyniósł blisko 32 000,00 zł., zaś jego transport – 15 500,00 zł. Materiał przekazano mieszkańcom Gminy Leśna na utwardzenie dróg gminnych we własnym zakresie. Część zakupionego materiału został wykorzystany przez pracowników Referatu Inwestycji i Zamówień Publicznych do bieżącego utrzymania dróg gminnych. Znaczna część zakupionego przez gminę materiału bazaltowego została przeznaczona na odtworzenie dróg gminnych w ramach podpisanego porozumienia z zainteresowanymi mieszkańcami. W 2023 r. w ten sposób odtworzono drogę wewnętrzną w Grabiszycach Dolnych (dz. nr 374/2) oraz w Świeciu (dz nr 387, 233, 244). Koszt materiału bazaltowego frakcji 0-63mm oraz 0-31,5mm przeznaczony na ten cel (około 470 ton) wyniósł ponad 15 000,00 zł, zaś jego transport ponad 7 000,00 zł. Tego samego roku podpisano trzy porozumienia z mieszkańcami dot. odtworzenia dróg gminnych w m. Leśna, Pobiedna, Świecie, z terminem realizacji w 2024 r.
DROGI POWIATOWE:
Sieć dróg powiatowych przebiegających przez Gminę Leśna (miejscowości) to 31,88 km. Drogi powiatowe stanowią własność Starosty Lubańskiego, w imieniu którego ich zarządzaniem w kwestii bieżącego utrzymania jak i inwestycyjnym zajmuje się Powiatowy Zarządu Dróg w Lubaniu.
Stan techniczny dróg powiatowych oceniamy jako dobry. Obserwujemy jednak niezadawalający stan bieżącego ich utrzymania. Każdego roku Burmistrz Leśnej kierował szereg pism monitujących do PZD Lubań z prośbą o wykoszenie poboczy, uprzątnięcie zanieczyszczeń po zimowym utrzymaniu dróg jak i też poprawę stanu technicznego urządzeń usytuowanych w pasie drogowym bądź wcześniejsze rozpoczęcie akcji zimowego utrzymania dróg powiatowych. Niestety, nie przynosi to oczekiwanego rezultatu w postaci szybkiego usunięcia nieprawidłowości lub wprowadzenia zmian.
DROGI WOJEWÓDZKIE:
Przez Gminę Leśna przebiegają drogi wojewódzkie nr 360, 358, 393 o łącznej długości ok 28 km, których utrzymaniem zajmuje się Dolnośląska Służba Dróg i Kolei we Wrocławiu.
Na mocy porozumienia w sprawie powierzenia zadań w zakresie letniego i zimowego utrzymania dróg wojewódzkich zawartego pomiędzy Województwem Dolnośląskim a Powiatem Lubańskim, kompetencje i prawa na drogach wojewódzkich zostały przejęte przez Powiat Lubański, z ramienia którego zadania realizuje Powiatowy Zarząd Dróg w Lubaniu.
Zgodnie z treścią wyżej cytowanego porozumienia Powiat Lubański zobowiązany jest do realizacji zadań związanych z:
- utrzymaniem nawierzchni drogi, chodników, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą;
- wykonywaniem robót interwencyjnych, robót utrzymaniowych i zabezpieczających;
- przeciwdziałaniem niszczeniu dróg przez ich użytkowników;
- sadzeniem, utrzymaniem oraz usuwaniem drzew i krzewów.
Tak jak i w przypadku dróg powiatowych Burmistrz Leśnej m.in. skierował szereg pism monitujących do DSDiK we Wrocławiu z prośbą o wykoszenie poboczy, uprzątnięcie zanieczyszczeń po zimowym utrzymaniu dróg jak i też poprawę stanu technicznego urządzeń usytuowanych w pasie drogowym. Niestety nie można w tym miejscu stwierdzić, że wszystkie wnioski zostały zrealizowane.
Najtrudniejszym do właściwego utrzymania czystości jest odcinek od zjazdu z drogi gminnej (z Kopalni Grabiszyce) w Smolniku do stacji przeładunkowej na ul. Baworowo w Leśnej. W/w odcinek drogi, jak i przyległe do niego chodniki wielokrotnie był przedmiotem monitów kierowanych do Powiatowego Zarządu Dróg w Lubaniu, Dolnośląskiej Służby Dróg i Kolei we Wrocławiu, Inspekcji Transportu Drogowego oraz Komendy Powiatowej Policji w Lubaniu. Wnosiliśmy o wzmożenie prac porządkowych na w/w odcinku jak i dokonywania pomiaru prędkości samochodów ciężarowych transportujących urobek, sprawdzenia ich stanu technicznego, wagi transportowanego materiału bazaltowego, jak i sposobu przewozu (plandekowanie przyczep). Przeprowadzane kontrole eliminowały nieprawidłowości jedynie na krótki okres czasu. Od kilku lat w sezonie letnim trasa zwózki urobku polewana jest wodą w celu zmniejszenia ilości unoszącego się pyłu, a pracownicy kopalni jak i PZD Lubań „akcyjnie” oczyszczają teren drogi powiatowej jak i wojewódzkiej z zanieczyszczeń.
OŚWIETLENIE DRÓG
Budowa (wydatki inwestycyjne)
- Leśna ul. Kombatantów, ul. Osiedle, ul. Izerska i ul. Sudecka wybudowano 23 punkty oświetlenia ulicznego o wysokości 8 m zasilanych kablowo, z oprawami typu LED
Uni Street gen2 Philips. Koszt: 152 520,00 zł. - Miłoszów wybudowano 13 punktów oświetlenia ulicznego poprzez dowieszenie opraw typu LED Uni Street gen2 Philips do istniejących słupów. Koszt: 27 955,81 zł.
Modernizacja (wydatki bieżące)
- Modernizacja 13 punktów oświetlenia ulicznego w miejscowości Leśna, ul. Kombatantów, ul. Osiedle, ul. Izerska i ul. Sudecka poprzez wymianę słupów oraz opraw na oprawy typu LED Uni Street gen2 Philips. Koszt: 63 960,00 zł.
- Modernizacja 9 punktów oświetlenia ulicznego w miejscowości Leśna, ul. Wiejska oraz Smolnik poprzez wymianę słupów oraz opraw na oprawy typu LED Uni Street gen2 Philips. Koszt: 70 877,58 zł.
- Modernizacja oświetlenia w miejscowości Świecie związane z wymianą szafki oświetlenia ulicznego z układem pomiarowo-rozliczeniowym oraz wymianę linii napowietrznej. Koszt: 28 290,00 zł.
Oświetlenie ulic – zakres konserwacji (wydatki bieżące)
W wyniku zapytania ofertowego z dnia 12.12.2022 r. wyłoniono wykonawcę czynności konserwacyjnych urządzeń oświetlenia zewnętrznego ulic, placów i dróg składających się z 593 punktów świetlnych na terenie Gminy Leśna. Wykonawca: Firma ELMAT s.c. A. J. Kudzia z Lubania zaoferowała kwotę 118.161,18 zł brutto, co przekłada się na cenę 16,60 zł/brutto konserwacji jednego punktu świetlnego za m-c.
Majątek Tauronu utrzymywany jest w ramach odrębnej umowy. Na terenie Gminy Leśna jest 500 punktów należących do Tauron Nowe Technologie S.A. Umowa na kwotę 82.360,80 zł co przekłada się na cenę 13,73 zł/brutto konserwacji jednego punktu świetlnego/m-c.
