Dolwis – Raport o stanie gminy

Wprowadzenie

Zakłady ZPJ Dolwis zostały przejęte (wykupione) przez Gminę Leśna w 2015 roku, już po przyjęciu Strategii Rozwoju Gminy Leśna (z 2014), która niemal nie odnosi się do budynków Dolwisu, nie będących w 2014 r. własnością gminy. Po przejęciu zakładów, powstał szkic koncepcji rewitalizacyjnej opracowanej przez pracownika Urzędu Miejskiego w Leśnej Mirosława
Słodzińskiego (20.02.2015 roku). Nie podjęto jednak żadnych działań zmierzających do jej zrealizowania.

Z inicjatywy lokalnych firm dzierżawiących od wielu lat kilka hal ZPJ Dolwis, Rada Miejska przyjęła nowy miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obszaru położonego w rejonie nieruchomości d. „Dolwisu” w mieście Leśna (uchwała XLVI/303/2018 Rady Miejskiej w Leśnej z dnia 27 kwietnia 2018 r.) a dzierżawione hale zostały sprzedane wynajmującym.

Z perspektywy czasu decyzję prywatyzacyjną można uznać za słuszną i korzystną, ponieważ sprzedane hale zostały gruntownie odremontowane i mieszczą się w nich nowoczesne i prężnie działające zakłady. Niestety zarówno zmiana MPZP jak i prywatyzacja części obiektów nie została poprzedzona koncepcją rewitalizacji całego obiektu. Taką koncepcję przygotował w 2021 roku burmistrz Leśnej, Szymon Surmacz i stała się ona podstawą do rozmów z konserwatorem zabytków na temat tego co można w Dolwisie zmodyfikować a które obiekty należy bezwzględnie pozostawić jako świadectwo historii i tożsamości Leśnej. Opracowując koncepcję rewitalizacji, podkreślaliśmy, że pozostałe, niesprzedane budynki, niszczeją w zastraszającym tempie stanowiąc niebezpieczeństwo dla zdrowia i życia osób wchodzących do obiektu.

stan dachów w 2021 roku.

Szybko postępująca dewastacja (szaber, wandalizm) oraz czynniki atmosferyczne powodują niszczenie wszystkich obiektów, które od dekad pozostają wyłączone z użycia. By uzyskać zgodę na użytkowanie większości obiektów lub ich części, należałoby wykonać ogromne remonty (dachy, instalacje, podłogi, ściany), których wartość wielokrotnie przekracza potencjalne korzyści (zwrot z inwestycji) nawet w perspektywie kilkudziesięciu lat.

Bardzo poważnym problemem jest także współczesny kontekst społeczno-ekonomiczny:

położenie Leśnej i Dolwisu na mapie Polski i regionu z daleka od dróg krajowych i autostrad zniechęca wielu potencjalnych inwestorów;
brak preferencyjnych kryteriów ilościowych/ nakładów inwestycyjnych w gminie Leśna w ramach wsparcia rządowego udzielanego Specjalnym Strefom Ekonomicznym, uwarunkowany tym, że gmina nie graniczy z miastem średnim tracącym funkcje społeczno-gospodarcze – czyli z miastem Lubań zmniejsza szansę na znalezienie przedsiębiorstw gotowych do inwestowania na terenie byłej fabryki;
gęsta zabudowa hal Dolwisu, brak kanałów transportowych między halami i bramami wjazdowymi wyklucza dostępność wielu obiektów, w tym trzykondygnacyjnego budynku na działce 793/33, o powierzchni 2600m2, który pozostaje odcięty transportowo ruinami niszczejących budynków i hal usytuowanych na działkach 793/29, 793/31 i 793/32;
niemal całkowity brak miejsc parkingowych wokół i wewnątrz Dolwisu powoduje że żadna firma nie jest zainteresowana inwestowaniem w miejsca, do których nie można dostać się ani samochodem (bo nie ma gdzie zaparkować) ani autobusem (bo od lat nie jeździ);
duża i szybko rosnąca konkurencja ze strony gmin leżących przy autostradach, które tworzą nowoczesne parki przemysłowe z myślą o dużych i średnich przedsiębiorstwach (np. gmina Złotoryja, gmina Zgorzelec) potęguje problem z pozyskaniem inwestorów na teren Dolwisu, mimo korzystnych uchwał Rady Miejskiej dotyczących zwolnień podatkowych dla
pracodawców inwestujących na terenach zdegradowanych w Leśnej, w tym w Dolwisie;
depopulacja i starzenie się Leśnej, zniechęca większe firmy do inwestycji, ze względu na
potencjalnie duże problemy z pozyskaniem kompetentnych pracowników.

Założenia rewitalizacyjne

Ze względu na opisane na wstępie problemy, koncepcja rewitalizacji zakłada:

określenie najważniejszych przyszłych funkcji rewitalizowanego obiektu;
opracowanie schematu komunikacji i połączeń funkcjonalnych rewitalizowanej
przestrzeni;
zachowanie i wyremontowanie części obiektów z nadaniem im nowych funkcji;
wyburzenie najbardziej zniszczonych obiektów, a uzyskanej w ten sposób przestrzeni
nadanie nowych funkcji;
prowadzenie działań w ścisłej współpracy z potencjalnymi inwestorami, przyszłymi
współgospodarzami i klientami obiektu: mieszkańcami gminy Leśna, firmami,
stowarzyszeniami, fundacjami.

Realizacja

Działania wstępne takie jak opracowanie dokumentacji budowlanych, zabezpieczenie budynków przed dalszym niszczeniem i dewastacją, najbardziej pilne remonty (np. dachy kluczowych obiektów) powinny zostać wykonane najszybciej jak to możliwe, czyli głównie ze środków Gminy Leśna. Pierwsze mamy już za sobą. Z budżetu gminy został sfinansowany remont dachu na budynku przylegającym do biurowca Urzędu, w kwocie 546 371,00 o czym piszemy w rozdziale poświęconym inwestycjom w 2022 r. Jest to też dokumentacja budowlana na rozbiórkę najbardziej zniszczonych obiektów. Po ponad dwóch latach starań, uzyskała ona zgodę konserwatora zabytków i prace rozbiórkowe rozpoczną się w 2023 roku.

Rewitalizacja poszczególnych stref może zostać dofinansowana ze środków rządowych i UE w ramach programów: Polski Ład, Krajowy Program Odbudowy, Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolnośląskiego i inne.

Pierwsza pozyskana dotacja na rewitalizację Dolwisu, ze środków Polskiego Ładu, umożliwi nam wyburzenie hal pod przyszłe parkingi, strefę zieleni i przestrzeń dojazdowo-manewrową. Ten pierwszy etap, zaplanowany na rok 2023 zaprezentujemy w kolejnym Raporcie o stanie gminy.

Poszczególne obiekty mogą uzyskać dofinansowania ze środków dedykowanych na obiekty sportowe, kulturalne i usług społecznych: Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Program Rozwoju Organizacji Obywatelskich, Ministerstwo Sportu i Turystyki, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego i inne.

Aktualizacja za rok 2023

Zgodnie z zapowiedziami z roku 2022, w 2023 roku rozpoczęto pierwszy etap rewitalizacji, polegający na rozbiórce najbardziej zniszczonych hal. Zrealizowano zadanie inwestycyjne:
Rewitalizacja Zakładów Przemysłu Jedwabniczego DOLWIS w Leśnej – etap I
KOSZT INWESTYCJI: 482 652,00 zł
ŹRÓDŁO FINANSOWANIA: Zadanie dofinansowane ze środków Rządowego Funduszu Polski Ład w kwocie 410 254,20 zł.

Przestrzeń po rozebranych halach. Chcemy na niej utworzyć m.in monitorowane miejsca do parkowania dla mieszkańców centrum Leśnej, tak by uwolnić część przestrzeni na ul. Orzeszkowej, Kochanowskiego, Sienkiewicza, Rynek.

Na rok 2024 Rada Miejska przyjęła do budżetu gminy środki w wysokości 100 000 zł na opracowanie dokumentacji związanej z zagospodarowaniem uwolnionego terenu. Planujemy wykonanie parkingu miejskiego, placów manewrowych, miejsca pamięci o fabryce, hal magazynowych dla gminnych służb komunalnych.

Istotne dokumenty

Więcej informacji na temat przyszłości terenu po zakładach Dolwis i działań rewitalizacyjnych zostanie przedstawionych w raporcie o stanie gminy za rok 2023.

Drukuj / Zapisz PDF